هفتاد و یکمین دوره فستیوال بین المللی فیلم کن فرانسه از امشب (سه شنبه ۱۸ اردیبهشت) در این شهر معمولاً گرم واقع در جنوب فرانسه آغاز می شود و پس از ۱۲ روز رقابت بیش از ۴۵۰ فیلم در بخش های مختلف شنبه شب ۲۹ اردیبهشت با اهدای جوایز برتر منجمله جایزه نخل طلا به بهترین فیلم پایان می گیرد.
این از غنا و نفوذ سینمای ایران است که توانسته فیلم افتتاحیه بهترین فستیوال سینمای دنیا را که فردا شب در کن پخش می شود، به خود اختصاص بدهد و فیلمی که چنین کرده، «همه می دانند» کار جدید اصغر فرهادی است. این فیلم که یکی از ۲۱ کار سینمایی بخش مسابقه هم هست، مانند «فروشنده» کار دو سال پیش فرهادی فیلمی از ژانر تریلر (دلهره آور) و با زیربنای مرموز و مبتنی بر نشانه ها و آیاها است. اگر فرهادی در کارهای قبلی اش (منهای فیلم «گذشته») به بازیگران مطرح ایرانی اکتفا کرده بود، در «همه می دانند» به یک Cast کاملاً خارجی و معروف روی آورده است و از آن قبیل اند خاویر باردم برنده جایزه اسکار برترین بازیگر مرد سال ۲۰۰۷، پنه لوپه کروز دیگر هنرپیشه سرشناس اسپانیایی و ریکاردو دارین آرژانتینی.
«همه می دانند» درباره زنی اسپانیایی (کروز) است که پس از سالها زندگی در آرژانتین در کنار همسرش به اسپانیا و شهر کوچک محل زندگی قبلی اش باز می گردد و آنجا با مسائلی غیرمنتظره مواجه می شود.
در انتظار آرای «بلنشت» و یارانش
خیلی ها معتقدند هم کیفیت بالای «همه می دانند» و هم اعتبار و پیشینه روشنی که فرهادی در ۱۰ سال اخیر در صحنه های جهانی برای خود فراهم آورده، سبب می شود فیلم تازه وی نیز سهمی از جوایز کن ۲۰۱۸ را در شب پایانی به خود اختصاص بدهد اما این مسئله و صحت و سقم آن فقط پس از اعلام آرای هیأت ژوری جشنواره که ریاست آن با کیت بلنشت بازیگر زن استرالیایی است و نامداران دیگری مانند آوا دوورنای کارگردان زن سیاهپوست آمریکایی، دنیس ویله نوو فیلمساز موفق کانادایی، آندری زویا گنتسف کارگردان معتبر روسی و کریستین استوارت و لیا سیدو بازیگران زن آمریکایی و فرانسوی سایر اعضای آن هستند، مشخص خواهد شد. قاضی ارشد بخش «نوعی نگاه» امسال کن بنی چیو دل تورو هنرپیشه مشهور پورتو ریکویی ساکن هالیوود است اما یک بار دیگر ابعاد تبلیغاتی و تمرکز بیشتر بر روی فیلم های بخش مسابقه سبب شده ناظران کن بیشتر به رویدادهای این قسمت چشم بدوزند. ایران یک فیلم دیگر هم در بخش مسابقه امسال کن دارد که «سه رخ» کار جعفر پناهی است و دو فیلم کوتاه از کشورمان با نامهای «تاریکی» به کارگردانی سعید جعفریان و «مثل بچه آدم» ساخته آرین وزیر دفتری در فستیوال امسال به نمایش در می آیند تا سهم سینمای بالنده کشورمان در پیشروترین فستیوال جهان محفوظ بماند. این در حالی است که اصغر فرهادی دو سال پیش هم با فیلم قبلی اش یعنی «فروشنده» جایزه بهترین هنرپیشه مرد (برای شهاب حسینی) و برترین سناریو (برای فرهادی) را ربود و شاید مقدمات یک پیروزی بزرگتر را در رقابت های امسال و با فیلم کنونی اش («همه می دانند») گذاشت.
رقبای عمده فرهادی
البته کار فرهادی در فستیوال امسال نیز آسان نخواهد بود و بیست فیلم دیگر جشنواره که دقت زیادی در مضامین شان صورت گرفته (تا آینه ای از کل ایده ها و آرای جهانی و در بردارنده فرهنگ های مختلف باشد) هر یک به گونه ای مدعی جوایز هستند و نیامده اند که شرکت کننده ای صرف باشند. رقابت آنها البته از چهارشنبه آغاز می شود زیرا سه شنبه شب فقط مختص فیلم افتتاحیه و غوغایی است که کار فرهادی ایجاد خواهد کرد و امواج این رقابت ۱۲ روزه از چهارشنبه شدت خواهد گرفت و هر روز ۳ تا ۴ فیلم از کارهای بخش مسابقه برای اولین بار پخش می شوند و در روزهای بعدی هر یک دو بار هم تکرار می شوند تا دیدها نسبت به آن کامل و کارها به سوی روزهای نهایی و زمان صدور رأی هیأت ژوری سوق یابد.
همه شانس پیروزی دارند
«کن ۲۰۱۸» و بخش مسابقه آن را به سختی می توان ارزیابی کرد و مثل اکثر ادوار اخیر این فستیوال برای هر یک از ۲۱ فیلم این بخش می توان شانس پیروزی را قائل بود. با این حال در میان این همه بخت دار، اقبال شماری از فیلم ها بیشتر و بارزتر است و در این ارتباط می توان «سوختن» را نام برد که ساخته لی چانگ دونگ از کره جنوبی است و «جنگ سرد» به کارگردانی پاول پاولیکوفسکی از لهستان هم یک کار ویژه نشان می دهد. «مرد سگی» از متئو گارونه ایتالیایی، «در جنگ» ساخته استفان بریز فرانسوی، «شاد مثل لازارو» از آلیس رورواچر ایتالیایی- اتریشی، «سارقان مغازه ها» کار هیرو کازو کوریدا ژاپنی و «تابستان» از کریل سرب رنیکوف از روسیه سایر فیلم هایی هستند که دورخیزشان برای جوایز کن امسال محسوس و منطقی نشان می دهد ولی تعجب نکنید اگر هیچ یک از این فیلم ها اول نشوند و جایزه به کاری اختصاص یابد که کمتر به آن امیدی می رفته است. در این میان معلوم نیست چه برخوردی با جدیدترین ساخته ژوان لوگ گدار افسانه ای و یکی از بنیانگذاران مکتب موج نوی سینمای فرانسه صورت خواهد گرفت و فیلم تازه او را که «کتاب تصویرها» (یا «کتاب تجسم ها») نام دارد، در کدام جایگاه خواهند نشاند.
شاخص های «نوعی نگاه»
کن امسال در سایر قسمت ها هم اندوخته ای چشمگیر را برای خود جور کرده است و یکی از آنها بخش «نوعی نگاه» است که یکی از شرکت کننده های آن فیلم «صورت فرشته ای» کار ونه سا فیلمو و محصول فرانسه است. سوئد و دانمارک محصول مشترکی به نام «مرز» را راهی هفتاد و یکمین دوره کن کرده اند اما کارگردانی آن نه فردی از همین کشورها بلکه علی عباسی ایرانی تبار است که سالها در اسکاندویناوی و به ویژه سوئد زیسته است. سایر فیلم های شاخص این بخش که یک هیأت ژوری مستقل و مجزا دارد و به تبع آن جوایزی مختص آن هم توزیع و ارائه خواهد شد، یک کار دیگر از سینمای آرژانتین به نام «بمیر، هیولا، بمیر» ساخته اله خاندرو فادل، «Euphoria» ساخته والریا گولینو ایتالیایی که سالها در هیأت یک بازیگر می درخشید و مدت کوتاهی است به پشت دوربین آمده تا کارگردانی را هم تجربه کند، «در اتاق من» کار اوله ریش کولر آلمانی و محصول مشترکی از سینمای آلمان و ایتالیا، «مانتو» ساخته ناندیتا داس هندی و «دونباس» به کارگردانی سرگی لوزینتسا اوکراینی هستند که آخری به عنوان فیلم افتتاحیه این بخش گزینش شده است.
از فیلم های هالیوودی تا کار تازه فونی تری یر
در بخش خارج از مسابقه فستیوال امسال کن نیز فیلم های مورد توجه و پرطرفداری پخش خواهند شد و کارهای هالیوودی و سینمای مستقل آمریکا نیز میان آنها مشاهده می شوند. از این رده فیلم ها می توان به «سولو: یک داستان استاروارزی» اشاره کرد که سه سال وقت صرف و تکوین آن شده و مشتق شده از فرانچیز ۴۱ ساله و بسیار پر سود «جنگ ستارگان» و متمرکز بر کاراکتر هان سولو است که در فیلم های ۸ گانه استاروارز با بازی هریسون فورد معروف به تصویر کشیده بود و چون این ورسیون تازه نشانگر ایام جوانی اوست طبعاً نه از این هالیوودی نامدار ۷۶ ساله شده بلکه از الدن ارن ریچ جوان برای ایفای رل سولو بهره گرفته شده است. «مردی که دن کیشوت را کُشت» به کارگردانی تری گیلیام آمریکایی و تهیه شده توسط بریتانیایی ها، «شنا کن یا بمیر» کار ژیل للوش فرانسوی و «خانه ای که جک ساخت» جدیدترین نمونه و محصول بدعت گذاری های پایان ناپذیر لارس فون تری یر دانمارکی و مشهور دیگر فیلم های خارج از مسابقه امسال کن هستند و با اینکه کل ماجراها و مسئله کسب جوایز متمرکز بر قسمت هایی است که رقابتی هستند و به ویژه بر قسمت مسابقه که شنبه شب ۲۹ اردیبهشت برنده نخل طلای بهترین فیلم را معرفی می کند اما کل اتفاقات و همه فضای جشنواره طی را معرفی می کند. دو هفته پیش رو زیر ذره بین خواهد بود.
بیمه عمر!
این هیاهویی است که جهان را جذب خویش خواهد کرد و حتی غیرسینمایی ها نیز مجذوب آن خواهند شد و این عرصه ای است که مهر تأیید احتمالی آن بر کارهای مختلف حاضر در جشنواره آنها را حداقل برای دو- سه سال همراهی و تقویت خواهد کرد و به گونه ای حتی یک بیمه و عامل ضمانتی قوی برای آنها به حساب خواهد آمد.
منبع: بانی فیلم – وصال روحانی
